26 MART GENEL COĞRAFYA DERSİ

hamada

Kurak bölgelerin aşındırma etkeni rüzgardır.Rüzgarların bölgedeki çakılları yüzeylere çarptırması sonucu oluşan şekillere korrazyon adı verilir.Hamada  korrazyona bir örnektir.


Hamada da üstteki topraklar aşınır ve çakıllı taşlar kalır.Her kurak bölgenin bir Hamadası vardır.Hasandağı eteklerinde bu şekillere rastlamıştık.






TAFONİ:
Tafoninin oluşabilmesi için sedimanter kayaçlar olması gerekmektedir.Rüzgarlar blok halindeki kayaların gevşek kısımlarını sökerek kayadan ayırır. İrili ufaklı kovuklardan oluşan bu şekillere tafoni adı verilir.

tafoni


NOT:

1. Aksaray süspanse bir şehirdir.Bu yüzden rüzgar esince bol bol toz yutarız.
2. Rüzgarın ve akarsuların çakılları oynatmasına, yuvarlamasına saltasyon denir.
3. Eski göl tabanlarına playa denir.Tuz Gölü kurak bölgelerde oluşan bir playadır.
   
   
   NOT: Mantarkaya olabilmesi için sedimanter (TORTUL KAYAÇ) olması lazım.Çöllerde sadece kumullar oluşur.Bunlar:barkanlar,yıldızlı kumullar,lineer kumullar.

Rüzgar tüm yönden geliyorsa yıldızlı kumullardır.Rüzgar tek yönlü olarak geliyorsa barkandır.(Hilal şeklinde)

barkan

Dalgalı yüzey şekillerine ise Lipil Mark adı verilir.


LÖS:
Çin demek lös demektir.Lösler eski gölsel tabanların rüzgarla aşınması sonucu oluşur.

lös

BADLANS TOPOĞRAFYASI:
Kurak bölgelerde eğimli ve bitki örtüsünden yoksun araziler, sağanak yağmurlar nedeniyle oluşan yüzey akışlarıyla binlerce küçük vadi ve sırtlara ayrılır.Bunlara badlans (kırgıbayır) denir.İç Anadolu'da,Aksaray'da çok görülür.Sellenmeyle oluşur.Sadece kurak bölgelerde oluşur.

badlans

BUZUL TOPOĞRAFYASI:
U tipli vadilerin hepsi buzul vadidir.Würm buzul dönemi son buzul dönemine verilen addır.
Bütün buzul dönemlerinde buzullar çekilir,denizler çekilir ve göle dönüşür.
Moren buzul biriktirme şekilleri arasındadır.
Bütün göllerde bankiz oluşmaktadır.

bankiz

19 MART GENEL COĞRAFYA DERSİ

VOLKANİK ŞEKİLLER:
Volkanik şekiller yapıcı özelliğe sahiptir.Endonezya,Hawaai gibi yerler volkanik şekillerle büyüyen bir yerdir.Hawaai ve İzlanda'da bazalt çıkıyor.Bu kayaçlar hemen soğumaz.Su gibi akarlar.Su gibi aktıktan sonra soğumaya başlarlar.

• Asit karakterli lavlar hemen soğumaktadır.
• Krater çöktüğünde kalderaya dönüşür.
• Nemrut kalderası çökme sonucu oluşmuştur.

MAARLAR:


Maarlarda bol miktarda gaz çıkmaktadır ve lavı yoktur.Bunlar çatlak ve kırıklardan ortaya çıkar.












PERİBACALARI:
Peribacalarının oluşması için Kırkikindi yağışları,tüf olması ve karasal iklim olması gerekiyor.

DAYKLAR VE NECKLER:
Bunlar derinlik volkanizmasıdır. Örneğin:Afyonkarahisar.
Dayk ve necklerin olması için kurak bölge topoğrafyası, kil,kum,kireç taşı bulunması gerekir.

MANTARKAYA:
Kurak bölgelerde oluşur.Mutlaka bir tortul kayaç olması lazımdır.Mantar şeklindedir.şeytan masası da denmektedir.

12 MART GENEL COĞRAFYA DERSİ

Dağların oluşum şekilleri:1)Orojenik  2)Volkanik   3)Epirojenez   4)Tektonik
4 tane de ova oluşum şekilleri vardır:
1)Deniz ve göl tabanlarından ova oluşur.
2)Tektonik hareketlerden ova oluşur.
3)Akarsulardan ova oluşur.
4)Buzullardan ova oluşur.
Ovaların akarsular tarafından parçalanmasıyla plato meydana gelmektedir.Plato ve ovalar olmasa yerleşme olmazdı.Dağlar da etekleri olduğu için tercih ediliyor.Çünkü dağın eteklerinde çeşitli enerji kaynakları var.
Bütün vadiler akarsu oluşturuyor.
V TİPİ VADİ:Üzerine baraj kurulmaz.Örnek olarak Karadeniz bölgesini verebiliriz.V tipi vadiler yeni bir akarsunun ürediğini ya da o arazinin gençleştiğini gösterir.Türkiye'de en fazla göç veren bölge Doğu Karadenizdir.Çünkü;V tipi vadi bulunmaktadır.Yani V tipi vadilerde yerleşme yoktu.
KANYON VADİ:Bütün kanyonlar akarsu oluşturmaktadır.Derine doğru kazınmış hafifçe yatağı genişlemiştir ancak yerleşmeye hala elverişli değildir.Yerleşme olması için biraz zaman gerekmektedir.Kanyonun olması için kireç taşları olmalıdır.Kireç taşları çabuk erir.

Bütün akarsular denize gitmeyi,deniz seviyesine inmeyi amaçlar.
YARMA VADİ:Akarsu saplanıp gömülüyor va daha sonra vadi oluşuyor.Zemin yumuşak olmalıdır.Taraça olmaz,sadece ulaşım sağlanır.Yerleşim yoktur.
ASILI VADİ:Faylara bağlı olarak kırılır ve oluşur.Akdeniz'de en çok görülen vadi çeşididir.
TABANLI VADİ:Vadi tabanı geniştir.
ÇIKMAZ VADİ:Karstik bir şekildir.
IRMAK ADALARI:
Akarsuların çok fazla alüvyon taşıması sonucunda orta kısımlarda kalan alüvyonların zamanla adaya dönüşmesi şekliyle oluşmaktadır.
DEV KAZANI:Şelalenin çukuruna dev kazanı denmektedir.
BİRİKİNTİ KONİSİ:Birikinti konisi olması için dağ ve ova bulunmalıdır.Az yükselti var ise birikinti yelpazesi,yükseltisi çok ise birikinti konisi adı verilir.
TARAÇA:Akarsuların kazması sonucunda oluşan şekildir.Taraça demek tarım sahası demektir.
KARSTİK ŞEKİLLER:Bir yerde karstik şekil olması için kireç taşı olması gerekmektedir.Genç kireç taşlarından sadece obruk oluşmaktadır.
Lapya eriyerek doline daha sonra polyeye dönüşüyor.
TRAVERTEN:Kalsiyumun karbonata dönüşmesiyle oluşur.

5 MART GENEL COĞRAFYA DERSİ VE ARAŞTIRMALARIM

AKSARAY VE HASANDAĞI
Aksaray'da yer altına suyun geçememesi tabakanın geçirimsiz olduğunu yani şişen kil topraklarına sahip olduğunu gösterir.Bu kil topraklarının olması demekte Aksaray'ın eski bir göl tabanı olduğunu gösterir.Buradan çıkarılacak sonuç eğer bir yerde kil  varsa orası göl tabanıdır.


Hasan dağı Aksaray'da bulunan Türkiye'nin 2. en büyük volkanik dağıdır.İkiz konilerden oluşmaktadır.Binlerce yıl geçmişi vardır.Bundan on bin yıl önce Tuz Gölü bugünkünün 3 katı büyüklüğünde ayrıca Konya-Ereğli arasında büyük bir göl bulunmaktaydı.o dönemde Tuz Gölü tatlı suya sahipti. Bunlara bağlı olarak Hasan dağı bir ada konumunda olup yeşilliği oldukça fazla olan bünyesinde bugünkünden daha fazla canlı barındıran bir yaşam alanıydı..


Hasan Dağının  oluşumuna gelince kıta hareketleri sonucu Ankara yönünde bulunan levha tabakasının hareketleriyle oluşmuştur.


Günümüzde de Hasan Dağında yaylacılık faaliyetleri sürmektedir.

HASAN DAĞI

Ben, beni bileli orada durursun

Acaba yaşın kaç Hasan Dağı?

Şayet yerinden memnun değilsen

Başka diyarlara göç Hasan Dağı

 anonim

YILDIZ

Bütün yıldızların yaşamı bünyesinde 1 atom bulunan  gaz bulutlarından başlamaktadır. Daha sonra çekim kuvvetinin artması yıldızların oluşumuna ortam hazırlar.Yıldızların görevi hidrojeni helyuma dönüştürmektir.Bunu milyonlarca yıl gerçekleştirdikten sonra bünyesinde hidrojen kalmayınca yıldız büzüşmeye uğrar. Bu büzüşme sonucu yıldızın dış yüzeyi soğur.Bu sırada merkez ısısı 100 milyon santigrattır.

SOLUCAN DELİKLERİ

Bilim adamlarının üzerinde araştırma yaptığı gündem de yeri olan bir konudur. Paralel evrenler arasındaki geçişin sağlanması için kullanılacağı düşünülen teoridir. Paralel evreni araştırdığımda aklıma gelen ilk şey ahiret inancı oldu.Bilim adamları bizim ahiret inancımızda yer alan cennet, cehennem, sırat, kevser gibi terimlere değişik isimler takarak maddi yönüyle araştırmaktadır. Paralel evrenin ne olduğundan bahsettikten sonra solucan deliği konusunun üzerinde duralım. Solucan deliği bu büyüklüğünü bile hayal edemediğimiz evrenler arasında geçişin sağlanmasına yarayan deliklerdir.Benim aklıma bir sürü soru geldi:
 Büyüklüğünü bile hayal edemediğimiz yani aklımızın bunu düşünmekten aciz olduğu evrenler arasında geçiş acaba kaç bin sene alır ?Cevabım milyonlarca sene..


Yine bir soru daha vakti geçtik diyelim insan acaba o kadar radyasyon içerisinde oraya sağlam bir şekilde ulaşabilir mi ? Cevabım  hayır..


Bunu da geçtik diyelim karadelik tuzağından kurtulma şansı kaç? Cevabım milyarda bir..